- άρση βαρών
- Αθλητικό αγώνισμα που συνίσταται στην ανύψωση, με βάση καθορισμένους κανόνες από διεθνή κανονισμό, μιας σιδερένιας ράβδου με μεταλλικές πλάκες στα άκρα της. Οι πλάκες μπορεί να έχουν ποικίλο βάρος και διαστάσεις, αλλά δεν πρέπει να έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 45 εκ., για να βρίσκεται πάντα το κατώτερο τμήμα της ράβδου σε ύψος από το έδαφος όχι μεγαλύτερο από 21 εκ. Η ράβδος έχει συνολικό μήκος 2,14 μ. και 1,18 μ. στο κεντρικό τμήμα της διαμέτρου 2,8 εκ., απ’ όπου την πιάνει ο αθλητής.
Οι αθλητές ή αρσιβαρίστες εκτελούν την ά.β. επάνω σε σκληρό ξύλινο δάπεδο, σχήματος τετραγώνου (πλευρά 4 μ.), και σε ύψος 10 εκ. πάνω από το έδαφος. Οι αγώνες διεξάγονται σε κλειστά γυμναστήρια. Το αγώνισμα της ά.β. εκτελείται κατά δύο τρόπους: αρασέ και ζετέ(οι όροι είναι γαλλικοί και έχει επικρατήσει να χρησιμοποιούνται αμετάφραστοι στην Ελλάδα). Στο ζετέ, ο αθλητής εκτελεί την άσκηση σε δύο χρόνους: πρώτα σηκώνει την μπάρα στο ύψος των ώμων και έπειτα επάνω από το κεφάλι του με μια σύντομη παύση μεταξύ των δύο κινήσεων. Στον δεύτερο χρόνο της άσκησης η μπάρα πρέπει να ανυψώνεται αργά χωρίς εκτίναξη και χωρίς διακοπή ή λύγισμα του στήθους ή των ποδιών. Στο αρασέ, ο αθλητής με τεντωμένους τους βραχίονες σηκώνει την μπάρα σε έναν μόνο χρόνο από το έδαφος και την φέρνει πάνω από το κεφάλι του. Ο αθλητής μπορεί να λυγίσει τα γόνατα ή να βγάλει προς τα έξω το ένα του πόδι λυγισμένο.
Για κάθε αγώνισμα ά.β. γίνονται τρεις ανυψώσεις με ελάχιστο όριο διακοπής αύξησης του βάρους 5 κιλά μεταξύ πρώτης και δεύτερης και 2,5 κιλά μεταξύ δεύτερης και τρίτης. Η κατάταξη των αθλητών γίνεται από τριμελή επιτροπή κριτών με βάση το σύνολο των καλύτερων αποτελεσμάτων στις τρεις ανυψώσεις.
Οι αθλητές κατανέμονται σε κατηγορίες με βάση το βάρος τους. Οι κατηγορίες είναι συνολικά οκτώ: αθλητές βάρους μέχρι 56 κιλά, μέχρι 62, μέχρι 69, μέχρι 77, μέχρι 85, μέχρι 94, μέχρι 105 και, τέλος, από 105 και άνω. Στους αγώνες, οι αθλητές ζυγίζονται επιτόπου και σε περίπτωση ισοβαθμίας κερδίζει ο ελαφρύτερος, έστω και για λίγα γραμμάρια.
Ιστορία. Στην αρχαιότητα οι αθλητικές ασκήσεις με βάρη αποτελούσαν μία από τις κυριότερες μορφές προπόνησης των αθλητών και είχαν ακόμα και θεραπευτικό σκοπό, δεν αποτελούσαν όμως επίσημα αναγνωρισμένο αγώνισμα. Μόλις τον 19ο αι. η ά.β. πήρε χαρακτήρα ξεχωριστού αθλήματος. Πρωτοπόρος του αθλήματος αυτού πρέπει να θεωρηθεί ο Γάλλος Ιπολίτ Τριά που το 1839 παρήγγειλε και του κατασκεύασαν μια αμφίσφαιρα βάρους 84 κιλών την οποία σήκωνε χωρίς παλμό μόνο με το ένα του χέρι. Από τη Γαλλία η ά.β. διαδόθηκε στην Αυστρία και τη Γερμανία. Έπειτα απέκτησε θιασώτες στην Αγγλία και τη Ρωσία. Οι πρώτοι αξιόλογοι αγώνες ά.β. έγιναν στα πλαίσια της πρώτης Ολυμπιάδας στην Αθήνα (1896).
Το πρώτο ελληνικό χρυσό μετάλλιο ά.β. σε Ολυμπιάδα ήρθε από τον Περικλή Κακούση το 1904 στο Σεν Λούις των ΗΠΑ. Είχαν προηγηθεί δύο χάλκινα στην Ολυμπιάδα του 1896. Στους έκτακτους Ολυμπιακούς αγώνες του 1906, στην Αθήνα πάλι, στο αγώνισμα της ά.β. νικητής ανακηρύχθηκε o Δημήτριος Τόφαλος, σηκώνοντας 142 κιλά και 800 γρ. Για πρώτη φορά οργανώθηκαν πανελλήνιοι αγώνες ά.β. το 1959 και το πρώτο πρωτάθλημα το 1960. Συνολικά, η χώρα μας έχει κατακτήσει 5 χρυσά, 3 αργυρά και 2 χάλκινα μετάλλια στο αγώνισμα της ά.β. σε Ολυμπιακούς αγώνες, ενώ συνολικά το άθλημα γνώρισε μεγάλη πρόοδο από τη δεκαετία του 1990 με μια σειρά από μεγάλους αθλητές (Πύρρος Δήμας, Κάχι Κακιασβίλι, Βαλέριος Λεωνίδης, Λεωνίδας Σαμπάνης κ.ά.).
Στην κίνηση του αρασέ, η ράβδος ανυψώνεται επάνω από το κεφάλι, χωρίς να μεσολαβήσει παύση από την πρώτη φάση.
Ο αθλητής ετοιμάζεται για τη δεύτερη φάση της κίνησης ζετέ.
Ο Πύρρος Δήμας είναι ο κορυφαίος Έλληνας αρσιβαρίστας όλων των εποχών.
Η πρώτη φάση της κίνησης ζετέ στην άρση βαρών.
Dictionary of Greek. 2013.